.

Dam Jaarsma 1914 – 1991

In de Mallemolen is, in samenwerking met de Stichting Dam Jaarsma uit Eastermar, een kamer ingericht over verhalenverzamelaar Dam Jaarsma. Hij ging met een bandrecorder bij de mensen langs om (volks-)verhalen van vroeger op te nemen. Veel van deze verhalen zijn verteld door bewoners uit Harkema en speelden zich af op de heide. Alle verhalen die hij verzameld heeft, staan op de website: Volksverhalenbank van de Lage Landen (klik op de link).

Fiets- en wandelroute ‘Sagen jagen door de Friese Wouden’

Een mooie fiets- of wandelroute van 15 of 40 km. door de karakteristieke Friese Wouden, waarbij verhalen van Dam Jaarsma beluisterd kunnen worden. De folder met de route is gratis verkrijgbaar bij De Spitkeet.

Nederlands’ grootse volksverhalenverzamelaar

Dam Jaarsma, van beroep godsdienstleraar en hulppredikant, verzamelde in de vorige eeuw in het gebied rond zijn woonplaats Oostermeer (Eastermar) verhalen die mensen elkaar doorvertelden. Jaarsma zorgde dat deze volksverhalen voor het nageslacht bewaard bleven, door ze te verzamelen, op te tekenen en erover te publiceren. Een deel van het collectief geheugen zou definitief verdwenen zijn als Jaarsma niet zo actief deze vertellingen zou hebben verzameld.

Zijn verzameling bestaat uit bijna 17.000 volksverhalen, een omvang die uniek is in de lage landen van Europa. Dam Jaarsma is één van de drie grote volksverhalenverzamelaars van Europa. De verzameling Jaarsma is van onschatbare (cultuur)historische en wetenschappelijke waarde. 

Jaarsma’s enorme prestaties op het gebied van verzamelen van verhalen zijn in 1963 beloond met de zilveren erepenning van de Fryske Akademy en in 1989 met de erepenning van de gemeente Tytsjerksteradiel. 

In de tentoonstellingsruimte kunt u diverse verhalen van hem beluisteren en documentaires over hem zien.

Meer informatie: Nijs út it Fryske doarp Eastermar – Dam Jaarsma

Hieronder kunt u ook een aantal documentaires over Dam Jaarsma zien.

Fryslân Dok Dam Jaarsma:
https://npo.nl/start/serie/fryslan-dok/seizoen-5/dam-jaarsma/afspelen

Een eiland in de tijd (1996): over volksverhalen en volksliederen. VPRO-documentaire (duur: ongeveer 25 minuten)
https://www.vpro.nl/speel~WO_VPRO_038791~vpro-noorderlicht-1-april-1996-een-eiland-in-de-tijd-over-volksverhalen-en-volksliederen~.html

100 jaar Dam Jaarsma (2014), filmportret over Dam Jaarsma, Tresoar en Fries Film Archief (duur: 49 minuten), met 11 interviews met mensen die Dam Jaarsma gekend hebben:
https://www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&mizig=317&miadt=158&miview=ff&milang=nl&misort=last_mod%7Cdesc&mif1=true&mizk_alle=dam%20jaarsma&micode=0001&minr=745105&miaet=14

Een gedicht van Dam Jaarsma (te lezen op een kunstwerk bij de toren van It Heechsân onder Eastermar):

ALLINNE

Dû moatst allinne libje freon

Omdatstû minske bist.

Dû hast in wiif, dû haste bern,

Mar der is nimmen dy’t dy ken.

Allinne giest dyn ienlik paad,

Fan miich en maten skaat.



Dû moatst allinne stride, freon,
Omdatstû minske bist.
Fret oan dyn siele in fertriet,
Der is net ien dy’t dit ferstiet
Want it geheimste fan dyn hert

Ferriedstû nimmen net.



Dû moatst allinne stjerre, freon,

Omdatstû minske bist.

Wat djip yn dy ferhoalen lei

– O bitter liet– dû nimst it mei,

Oant datstû komst foar ien te stean

Dy’t giet oer wurk en lean.